7 Dakikalık Okuma
e-SMM zorunluluğu, dijital dönüşümün bir parçası olarak serbest meslek erbaplarının elektronik ortamda makbuz düzenlemesini gerekli kılar. Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen bu düzenleme, kağıt üzerinde düzenlenen serbest meslek makbuzlarının e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) olarak elektronik ortamda oluşturulmasını zorunlu hale getirmektedir. Bu uygulama, süreçlerin daha hızlı, güvenilir ve şeffaf bir şekilde yürütülmesini sağlar. Aynı zamanda, serbest meslek sahiplerinin e-Dönüşüm sürecine uyum sağlamasını da gerektirir. Peki, e-SMM nedir, kimler tarafından kullanılabilir, e-SMM’ye başvurmama cezası nedir? e-SMM zorunluluğuna dair merak ettiğiniz sorulara yanıt bulabilmek için yazımızın devamına göz atabilirsiniz.
e-SMM Nedir?
e-SMM, serbest meslek erbaplarının gelirlerini elektronik ortamda oluşturulmasına olanak tanır. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından düzenlenen bu sistem, kağıt makbuzların yerini alarak işlemlerin daha pratik şekilde gerçekleşmesini sağlar. e-SMM zorunluluğu, belirli mükellefler için e-Serbest Meslek Makbuzu düzenleme yükümlülüğü getirir. Bu zorunluluk, serbest meslek sahiplerinin mali işlemlerini dijital ortama taşımalarını gerektirir.
e-SMM makbuzları, serbest meslek sahiplerinin yaptıkları her işlem için elektronik ortamda düzenlenir ve saklanır. Mükellefler, e-Serbest Meslek Makbuzu GİB tarafından onaylandıktan sonra makbuzlarını kolaylıkla müşterilerine iletebilir. Bu sayede e-SMM GİB sistemi, mali kayıtların düzenli tutulmasına ve vergi süreçlerinin şeffaflaşmasına katkıda bulunur.
e-SMM’ye geçme zorunluluğu hakkında daha fazla bilgi için “e-Serbest Meslek Makbunuzuna Geçme Zorunluluğu” adlı blog içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
e-SMM Kimlere Zorunlu?
e-SMM zorunluluğu, serbest meslek kazancı elde eden ve belirli bir gelir seviyesini aşan tüm mükellefler için geçerlidir. Avukatlar, mali müşavirler, doktorlar, mühendisler, danışmanlar, mimarlar gibi serbest meslek erbapları, yaptıkları iş karşılığında düzenlemeleri gereken makbuzları, e-SMM sistemi üzerinden elektronik ortamda hazırlayarak müşterilerine iletmek zorundadır. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen kriterlere göre, yıllık belirli bir gelir seviyesini aşan ya da e-dönüşüm sürecine dahil olmak isteyen serbest meslek sahipleri, e-SMM'yi kullanmakla yükümlüdür.
e-SMM Zorunluluğu Ne Zaman?
e-SMM zorunluluğu, 2020 yılında yürürlüğe girmiş olmakla birlikte, daha geniş bir mükellef kitlesi için 2024 yılı itibarıyla geçerli olacaktır. Bu zorunluluk, serbest meslek erbaplarının kağıt makbuzlar yerine e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemelerini gerektirir. Avukatlar, mali müşavirler, doktorlar gibi serbest meslek kazancı elde eden kişiler, e-SMM sistemine geçerek işlemlerini dijital ortamda yürütmek zorundadır.
e-SMM Kesmek İçin Neler Gerekli?
e-SMM kesmek için belirli adımları ve gereksinimleri yerine getirmeniz gerekir. e-SMM zorunluluğu kapsamında e-SMM düzenleyebilmek için gerekli adımlar aşağıdaki gibidir:
Mali Mühür veya e-İmza: e-SMM kesmek için ilk olarak elektronik imza ya da mali mühür edinmeniz gerekir. Gerçek kişiler için e-İmza yeterliyken, tüzel kişiler mali mühür kullanmak zorundadır. Elektronik imza, elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları ile temin edilir. Mali mühür ise Kamu Sertifikasyon Merkezi üzerinden başvurularak sağlanır.
GİB Portalına veya Entegratör Sistemlerine Kayıt: e-SMM zorunluluğu gereği, serbest meslek makbuzu düzenlemek için Gelir İdaresi Başkanlığı'nın e-Belge portalı üzerinden hesap oluşturabilir veya özel entegratör firmaların sistemlerini kullanarak işlemlerinizi yapabilirsiniz. GİB Portal, doğrudan devletin sağladığı bir sistem olup ücretsizdir. Ancak, özel entegratör firmalar genellikle daha fazla kullanım kolaylığı ve ek özellikler sunabilir.
Makbuz Bilgilerinin Hazırlanması: e-SMM zorunluluğu çerçevesinde, e-SMM üzerinde yer alması gereken bilgiler; serbest meslek erbabının isim, adres, vergi dairesi bilgileri, vergi kimlik numarası, müşteri bilgileri, alınacak ödemenin tutarı, KDV ve stopaj bilgileri ve belgenin düzenlenme tarihi gibi detayları içerir. Bu bilgilerin eksiksiz bir şekilde girilmesi gerekir.
Elektronik Ortamda Gönderim ve Saklama: e-SMM düzenlendikten sonra müşteri talebine göre elektronik posta, SMS gibi dijital yollarla iletilebilir ya da çıktısı alınarak imzalı şekilde teslim edilebilir. Düzenlenen e-SMM'lerin elektronik ortamda muhafaza edilmesi ve gerektiğinde ibraz edilmesi zorunludur.
e-SMM Başvuru Yapmama Cezası
e-SMM zorunluluğu kapsamına uymayan serbest meslek erbaplarına çeşitli cezai yaptırımlar uygulanır. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen e-SMM zorunluluğu çerçevesinde, başvuru yapmama veya e-SMM kullanmama durumu, Vergi Usul Kanunu kapsamında ceza gerektiren bir fiil olarak değerlendirilir. Bu durumda, ilgili mükellefler özel usulsüzlük cezası ile karşılaşabilir.
Bu cezaların geçerli olduğu durumlar genel olarak aşağıdaki gibidir:
e-SMM Düzenlemeyen Mükellefler: Zorunluluğa rağmen e-SMM kullanmayan serbest meslek erbaplarına, düzenlemeleri gereken her makbuz için özel usulsüzlük cezası kesilir.
Yanlış veya Eksik Bilgi: e-SMM sisteminde eksik ya da yanlış bilgi beyanı durumunda da cezai yaptırımlar uygulanabilir.
Geriye dönük e-SMM cezası, serbest meslek erbaplarının geçmişte düzenlemesi gereken e-Serbest Meslek Makbuzlarını düzenlememeleri halinde karşılaşabilecekleri bir yaptırımdır. Bir mükellef, geçmişte zorunlu olduğu halde e-SMM zorunluluğu gereğince e-SMM düzenlememişse, Vergi Usul Kanunu'na göre, her bir düzenlenmeyen makbuz için özel usulsüzlük cezası uygulanabilir. Ceza tutarı, her yıl belirlenen yeniden değerleme oranlarına göre güncellenir ve her makbuz için ayrı ayrı uygulanabilir. Güncel ceza tutarları ve ayrıntılar, GİB’in resmi tebliğ ve duyurularında belirtilmektedir.
Dijital Dönüşümde Uyumsoft Çözümlerinden Faydalanın
2024 yılında genişleyecek olan e-SMM zorunluluğu, serbest meslek erbaplarının dijital dönüşüme adapte olmalarını kaçınılmaz hale getirmektedir. Bu süreçte, serbest meslek erbapları için yalnızca e-SMM değil, aynı zamanda serbest meslek e-Fatura zorunluluğu da dikkate alınmalıdır. İşletmelerin, bu dijital dönüşüm ürünlerini entegre bir şekilde kullanmaları oldukça önemlidir.
Uyumsoft, kapsamlı çözümleriyle işletmelerin dijital dönüşüm yolculuklarına eşlik eder. e-Fatura, dijital ortamda fatura kesme ve gönderme süreçlerini hızlandırırken; e-Arşiv belgelerin güvenli bir şekilde saklanmasına imkan tanır. e-SMM çözümü, serbest meslek erbaplarına makbuz işlemlerini elektronik ortamda kolayca düzenleme ve yönetme imkanı sunar. Tüm bu çözümler, işletmelerin mali işlemlerini daha verimli şekilde yürütmelerini sağlar. Uyumsoft'un sunduğu bu çözümlerle e-Dönüşüm sürecine güçlü bir adım atabilirsiniz.
