6 Dakikalık Okuma
NACE Kodu Nedir?
Bir kodlama sistemi olan “NACE” Avrupa‘da ekonomik faaliyetlerle ilgili istatistik üretilmesi ve yayılması amacına yönelik bir başvuru kaynağıdır. NACE kodu açılımı, “Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne” olmaktadır.
NACE kodları, “Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC)” ile bağlantısı bulunur. Ekonomik faaliyetlere ilişkin istatistiki verileri dünya standartlarında karşılaştırma açısından da oldukça önemli bir araçtır. Şirket NACE kodları, aynı zamanda iş yerlerinin çalıştıkları alanlara göre tehlike sınıflarını belirleyen sistemin oluşturduğu altı haneli bir koddur. Bu yüzden, “altılı faaliyet kodu” olarak da adlandırılır.
NACE Kodu Ne İşe Yarar?
NACE kodu, iş yerinin faaliyet alanını ve iş yeri tehlike sınıfı bilgisini veren bir koddur. Yeni bir iş yeri açarken, iş yerini Ticaret Odası’na kaydettirmeden önce güncel NACE kodu listesini ve işletmenize ait faaliyet kodunu öğrenmeniz gerekir. Doğru NACE kodu belirlendiğinde iş yeri tehlike sınıfı da doğru tespit edilebilir. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu sonrasında oluşan tehlike sınıfları da iş yeri NACE kodu ile belirlenir. NACE kodunu belirlemek için takip edeceğiniz adımlar aşağıdaki gibidir:
Güncel İşyeri Tehlike Sınıfları Listesi‘ni kontrol etmelisiniz. Bunu yaparken bir muhasebe uzmanı veya mali müşavirden destek alabilirsiniz.
Halihazırda bir şirketiniz varsa, NACE kodunu öğrenmek için İstanbul Ticaret Odası’ndaki (İTO) kaydınızı da sorgulayabilirsiniz. İTO’nun web sitesine girerek (ito.org.tr) sırasıyla tescil ilan kuruluş ve sicil kayıtlarına tıklamalı, buradaki arama kriterlerinden biriyle firmanıza ait kayıtlara ulaşmalısınız. Firma detay sayfasında ticaret odası NACE kodları görüntülenebilir.
İş yerleri, tehlike sınıfına göre 3’e ayrılır. Bu sınıflar aşağıdaki gibidir:
Tehlikeli: İmalat, kesme, boyama, servis gibi işlerin yapıldığı iş yerleri.
Az tehlikeli: Büro hizmetleri, gıda, perakende alışveriş gibi iş yerleri.
Çok tehlikeli: Maden, tersane, inşaat gibi işlerin yapıldığı iş yerleri.
NACE Kodu Nasıl Alınır?
Vergi dairesi NACE kodları alma süreci aşağıdaki gibidir:
Ticaret Sicil Kaydı: Firma kurulması sırasında Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne başvurularak sicil kaydı yaptırılır. Firmanız için faaliyet alanı belirlendikten sonra uygun NACE kodu atanır.
Vergi Dairesi Başvurusu: Vergi dairesine başvurulduğunda NACE kodu verilir. NACE kod ile vergi dairesine yapılan başvuru sırasında firmanın faaliyet alanına uygun olarak belirlenir.
e-Devlet ile Sorgulama: e-Devlet sistemine giriş yaptıktan sonra firma NACE kodu sorgulama işlemi yapılabilir.
NACE kodu bulma işlemini bu üç seçenekten birini uygulayarak sağlayabilirsiniz.
NACE Kodu Nasıl Öğrenilir?
“NACE kodu nereden öğrenilir?” sıklıkla merak edilen sorulardan biridir. NACE kodu öğrenmek için 3 yöntem bulunmaktadır. Bu 3 yöntem aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Sosyal Güvenlik Kurumu Sicil Numarası ile NACE kodu Sorgulama:
23 rakamdan oluşan SGK sicil numarasının ikinci hanesinden başlayıp 3., 4.,5., 6. ve 7. haneleri NACE kodunu verir.
Vergi Levhası ile NACE Sorgulama:
Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen vergi kodu ile NACE kodu aynıdır. Vergi levhasında bulunan “Ana Faaliyet Kodu ve Adı” başlığının yer aldığı bir bölüm bulunur. Faaliyet kodu sorgulama işleminde, bu satırda yer alan 6 haneli kod NACE kodu dikkate alınır.
Ticaret Odası Üzerinden NACE kodu Sorgulama:
NACE kodunu işletmenizin bağlı olduğu ticaret odasına ait internet sitesinden sorgulayarak öğrenebilirsiniz. İstanbul Ticaret Odası web sitesine giriş yaptıktan sonra tescil ilan kuruluş ve sicil kayıtlarına tıklanarak işletmenin İTO kaydına ulaşabilirsiniz.
NACE Kodu Değişikliği
NACE kodu değişikliği için gereken prosedürler, NACE kodunun hangi belgede yanlış olduğuna göre değişir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunu ile birlikte şirketlere yüklenen sorumluluklar ve iş yerlerinin “az tehlikeli”, “tehlikeli” ve “çok tehlikeli” gibi tehlike sınıfları kapsamında değerlendirmeleri NACE kod değişiklik süreçlerinin önemini artırmaktadır.
Vergi levhasına yanlış yazıldığında bağlı olunan vergi dairesine NACE Kodu Değişikliği Talep Dilekçesi sunulur. İstenen NACE kodu ve Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından tescil olunan NACE kodu arasında iş konusu bazında uyum varsa, değişiklik için vergi levhası değişikliğinden sonra ticaret odasına başvuru yapılması gerekir.
Uyumsoft Ön Muhasebe Programı ile Mali Süreçlerinizi Hatasız Yönetin!
Ön muhasebe programında NACE kodu kullanarak birçok önemli işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Öncelikle, işletmenizin faaliyetlerini doğru sınıflandırarak gelir gider takibi gibi faaliyet alanlarına göre ayırabilir, böylece daha düzenli ve anlamlı mali raporlar oluşturabilirsiniz.
NACE kodu, vergi daireleri tarafından işletmenizin hangi vergi dilimlerine tabi olduğunu belirlemek için kullanıldığından, Uyumsoft muhasebe programı bünyesinde bu kodu doğru şekilde tanımlayarak vergi hesaplamalarını ve beyanlarını otomatikleştirebilirsiniz. Ayrıca, resmi raporlar, beyanlar ve ticaret sicil işlemleri gibi alanlarda NACE kodu gereklidir. Ön muhasebe programı bu belgelerin doğru şekilde hazırlanmasına yardımcı olur.
NACE kodu aynı zamanda, sektörünüzle ilgili istatistiksel analizler yapmanıza ve işletmenizin performansını sektör ortalamalarıyla karşılaştırmanıza olanak tanır. Müşteri ve tedarikçilerinizi de NACE kodlarına göre sınıflandırarak, onların faaliyet alanlarına uygun hizmet ve ürünler sunabilirsiniz.
NACE kodu, yasal düzenlemelere uyum sağlamak için de kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, ön muhasebe programında doğru tanımlanması yasal süreçlerde hata riskini azaltır. Bu işlemler, işletmenizin finansal yönetimini daha etkin ve düzenli hale getirir.
